Bậc tam cấp là gì? Từ bao đời nay, bậc tam cấp đã trở thành một phần thiết yếu trong kiến trúc nhà ở. Việc lựa chọn mẫu bậc tam cấp phù hợp luôn là điều được các gia chủ quan tâm. Bên cạnh giá trị thẩm mỹ, bậc tam cấp còn mang ý nghĩa phong thủy sâu sắc. Với vai trò quan trọng như vậy, việc lựa chọn và thiết kế bậc tam cấp cần được cân nhắc kỹ lưỡng. Cùng Trung Nguyên tìm hiểu khái niệm, đặc điểm, phong thủy và những điều cần lưu ý khi xây bậc tam cấp nhé!
Bậc tam cấp là gì?
Khái niệm
Bậc tam cấp, hay còn gọi là bậc cửa hoặc bậc cấp nhà, là phần bậc thềm được thi công ngay phía trước ngôi nhà, kết nối với phần sân. Vai trò chính của bậc tam cấp là giúp việc di chuyển ra vào nhà dễ dàng hơn, đặc biệt là đối với những ngôi nhà có nền cao hơn so với mặt sân.
Ngoài vị trí phổ biến trước cửa nhà, bậc tam cấp còn được ứng dụng linh hoạt ở nhiều vị trí khác, đóng vai trò kết nối các không gian. Ví dụ như giữa các tầng nhà hoặc giữa phòng khách và khu vực bếp ăn.
Đối với nhiều gia chủ, việc tính toán và xây dựng bậc tam cấp mang ý nghĩa quan trọng về mặt phong thủy. Bậc tam cấp được xem như “cửa ngõ” dẫn dắt vượng khí, thu hút tài lộc và may mắn cho gia đạo.
Bậc tam cấp có mấy bậc?
Theo quan niệm dân gian, số bậc tam cấp mang ý nghĩa phong thủy sâu sắc, ảnh hưởng đến sự may mắn, tài lộc và vận khí của gia chủ.
Số bậc tam cấp phổ biến là:
- 3 bậc: Đại diện cho Tam tài (Thiên – Địa – Nhân), mang ý nghĩa hòa hợp với tự nhiên, mang lại sự bình an, may mắn cho gia chủ.
- 5 bậc: Tượng trưng cho Ngũ hành (Kim – Mộc – Thủy – Hỏa – Thổ), mang ý nghĩa cân bằng ngũ hành, thu hút năng lượng tích cực, gia tăng tài lộc và vượng khí.
- 7 bậc: Con số may mắn trong văn hóa phương Đông, tượng trưng cho thất tinh (bảy ngôi sao) trong chòm Bắc Đẩu. 7 bậc mang ý nghĩa cầu tài, cầu lộc, bảo vệ gia chủ khỏi tà khí.
- 9 bậc: Con số tượng trưng cho sự trường cửu, vĩnh hằng, mang ý nghĩa gia chủ luôn gặp may mắn, sức khỏe dồi dào và thành công trong cuộc sống.
Lưu ý:
- Nên chọn số bậc lẻ (3, 5, 7, 9) cho bậc tam cấp theo quan niệm số lẻ đại diện cho người dương, mang ý nghĩa may mắn, tốt lành.
- Tránh xây bậc tam cấp có số bậc chẵn (2, 4, 6, 8) vì số chẵn đại diện cho người âm, mang ý nghĩa không tốt.
- Tham khảo ý kiến của kiến trúc sư hoặc chuyên gia phong thủy để lựa chọn số bậc phù hợp nhất với kiến trúc và mệnh của gia chủ.
Ý nghĩa của bậc tam cấp
Bậc tam cấp đóng vai trò quan trọng trong kiến trúc nhà ở, là nơi giao thoa giữa con người và thế giới tự nhiên. Bậc tam cấp không chỉ là yếu tố thẩm mỹ mà còn mang ý nghĩa phong thủy quan trọng. Lựa chọn số bậc tam cấp phù hợp sẽ giúp gia chủ thu hút năng lượng tích cực, mang lại may mắn, tài lộc và vượng khí cho gia đình.
Ngoài ý nghĩa phong thủy, việc lựa chọn số bậc tam cấp còn phụ thuộc vào nhiều yếu tố khác như:
- Kiến trúc nhà ở: nhà cao tầng thường có nhiều bậc tam cấp hơn nhà cấp 4.
- Mong muốn của chủ nhà: gia chủ có thể lựa chọn số bậc theo sở thích hoặc mong muốn của bản thân.
- Khoảng cách từ mặt đất lên hiên nhà: đây là yếu tố quan trọng nhất quyết định số bậc, đảm bảo sự an toàn và thuận tiện khi di chuyển.
Kích thước bậc tam cấp trong thiết kế kiến trúc
Kích thước hợp lý là yếu tố quan trọng trong thiết kế nhà, giúp tối ưu hóa công năng sử dụng, đảm bảo sự tiện nghi và phù hợp với nhu cầu sinh hoạt của gia đình.
Kích thước bậc tam cấp nhà ở
Theo các chuyên gia, để đảm bảo sự an toàn và thoải mái khi di chuyển, tỷ lệ lý tưởng giữa chiều cao và độ rộng của bậc tam cấp là 1:2.
Thông số bậc tam cấp cơ bản thường được sử dụng trong thiết kế nhà ở:
- Chiều cao bậc: 15 – 18cm
- Độ rộng mỗi bậc: 20 – 30cm
Kích thước này giúp tạo độ dốc vừa phải cho lối vào, không quá dốc gây khó khăn khi di chuyển, đồng thời đảm bảo độ rộng đủ lớn cho mọi người bước đi an toàn, tránh trơn trượt và té ngã.
Kích thước bậc tam cấp trong những tòa nhà lớn
Với những công trình có quy mô lớn như biệt phủ, nhà hát, phòng triển lãm, cung điện,… việc lựa chọn kích thước bậc tam cấp cần đảm bảo sự hài hòa và cân đối với tổng thể kiến trúc.
Về kích thước:
- Chiều cao bậc: Giữ nguyên như kích thước bậc tam cấp thông thường (15 – 18cm) để đảm bảo sự an toàn và thoải mái khi di chuyển.
- Chiều rộng bậc: Tăng chiều rộng bậc (khoảng 1,2 – 1,5m) để phù hợp với quy mô lớn của công trình.
Kích thước bậc tam cấp trong những công trình công cộng
Đối với các công trình có lưu lượng di chuyển cao như bệnh viện, trường học, tòa án,… việc thiết kế bậc tam cấp cần đảm bảo sự thoải mái và dễ dàng di chuyển cho mọi người.
Để đáp ứng nhu cầu này, cần lưu ý những điểm sau:
- Giảm độ cao của bậc tam cấp xuống còn 10 – 12 cm: Chiều cao thấp hơn giúp người đi lại dễ dàng hơn, đặc biệt là trẻ em, người già và người khuyết tật.
- Giữ nguyên độ rộng mỗi bậc (20 – 30 cm): Độ rộng đủ lớn giúp đảm bảo sự an toàn và thoải mái khi di chuyển, tránh trơn trượt và té ngã.
Ngoài ra, cần chú trọng đến các yếu tố khác như:
- Bề mặt bậc tam cấp: Nên sử dụng vật liệu chống trơn trượt, có độ bám tốt để đảm bảo an toàn.
- Hệ thống chiếu sáng: Cần bố trí đầy đủ ánh sáng cho khu vực bậc tam cấp, đặc biệt vào ban đêm.
- Tay vịn: Lắp đặt tay vịn hai bên cầu thang giúp người di chuyển dễ dàng và an toàn hơn, đặc biệt là người già, trẻ nhỏ và người khuyết tật.
Cách tính bậc tam cấp theo phong thủy
Bậc tam cấp tuân theo nguyên tắc Sinh – Lão – Bệnh – Tử, số bậc phải lẻ (3 – 5 – 7 – 9) là tốt cho gia chủ. Số bậc chẵn (2 – 4 – 6 – 8) theo quan niệm xưa là đại diện cho người âm. Số lượng bậc dựa vào độ cao từ sân tới hiên/nền nhà để chọn chính xác.
Tính bậc tam cấp với số bậc là 3
Bậc tam cấp là phần nối tiếp giữa sân và nhà, có thể được thiết kế theo nhiều kiểu khác nhau. Trong một số trường hợp đặc biệt, số lượng bậc tam cấp có thể thay đổi:
- Trường hợp sân và bậc 1 ngang nhau: Khi sân bị đào lõm sâu so với thiết kế nhà, sẽ chỉ có 2 bậc thay vì 3.
- Trường hợp nhà và bậc 3 ngang nhau: Bậc 3 được coi như một phần của nền nhà, chỉ còn 2 bậc thềm.
Thông thường, bậc tam cấp được thiết kế bậc 1 cao hơn sân để tạo sự thông thoáng và tránh nước chảy vào nhà và bậc 3 thấp hơn nhà để tạo sự an toàn khi di chuyển. Số bậc tùy thuộc vào công trình. Nếu xây biệt thự hoặc nhà phố thì 3 – 5 bậc. Còn đối với đình hay chùa thì 7 – 9 bậc để tạo sự tôn nghiêm và chắc chắn.
Tính bậc tam cấp theo quan niệm Sinh – Lão – Bệnh – Tử
Bậc tam cấp đóng vai trò quan trọng trong kiến trúc và phong thủy, là cầu nối giữa sân và nhà. Theo quy luật Sinh – Lão – Bệnh – Tử, số bậc tam cấp được tính từ bậc “Sinh” đến bậc “Tử”. Sân nhà được xem là bậc đầu tiên ứng với cung “Sinh”, tiếp theo là tam cấp 2 ứng với cung “Lão”, tam cấp 3 ứng với cung “Bệnh” và nhà chính là cung “Tử”. Có quan điểm cho rằng sân nhà là cung “Tử” vì nó kết nối nhà với môi trường bên ngoài.
Bước 1: Lập kế hoạch và xác định số bậc cần xây
Số lượng bậc tam cấp trước nhà sẽ được xác định dựa trên độ cao chênh lệch giữa mặt đất hoặc mặt sân và sảnh chính (hiên, nền) nhà. Khoảng cách càng cao thì số bậc tam cấp cần xây sẽ càng nhiều, khoảng cách càng thấp thì số bậc tam cấp cần xây sẽ càng ít.
Ví dụ:
- Nếu mặt đất/mặt sân cao hơn sảnh chính 30cm, ta có thể xây 3 bậc tam cấp, mỗi bậc cao 10cm.
- Nếu mặt đất/mặt sân cao hơn sảnh chính 45cm, ta có thể xây 5 bậc tam cấp, mỗi bậc cao 9cm.
Bước 2: Xác định vị trí của chữ “Sinh”
Có hai quan điểm khác nhau về việc đặt cung “Sinh” trong bối cảnh phong thủy, cụ thể là trong việc thiết kế và bố trí không gian sống hoặc xây dựng.
- Quan điểm 1: Cho rằng cung “Sinh” nên được đặt ở tam cấp 1, tức là bậc đầu tiên trong một chuỗi ba bậc. Bậc này được coi là điểm khởi đầu, nơi sinh khí bắt đầu, phản ánh ý tưởng rằng mọi thứ bắt đầu từ mức độ “Sinh” hoặc sự sống.
- Quan điểm 2: “Sân” (là khu vực ngoài trời của ngôi nhà hoặc một không gian mở) nên được xem là “Sinh” do nó là nơi đầy sinh khí và hoạt động, một không gian sống động không phải là điểm kết thúc cuộc sống như “Tử” (tức là cái chết).
Mỗi quan điểm đều phản ánh một cách tiếp cận khác nhau đối với việc cân nhắc và tích hợp các yếu tố phong thủy vào thiết kế không gian sống, đặc biệt là liên quan đến việc thu hút tài lộc và sinh khí.
Bước 3: Tính toán các cấp khác
Áp dụng các nguyên tắc phong thủy vào quá trình thiết kế và bố trí không gian sống, đặc biệt là trong việc xác định vị trí của cung “Sinh” và các cung khác như “Lão”, “Bệnh”, “Tử”. Mỗi cung này tượng trưng cho một khía cạnh của cuộc sống và sự chuyển tiếp từ sự sống đến cái chết.
- Quan điểm 1: Đề cập đến một trật tự tuần tự từ “Sinh” đến “Tử”, với “Sinh” ở bậc đầu tiên, tiếp theo là “Lão” (tuổi già), sau đó là “Bệnh” và cuối cùng là “Tử” (cái chết). Quan điểm này phản ánh một quy trình tự nhiên và tuần tự của cuộc sống.
- Quan điểm 2: Mở ra khả năng linh hoạt hơn trong việc sắp xếp các cung này. Theo quan điểm này, “Sân” được xem là “Sinh”, và bậc đầu tiên được xem là “Lão”, tiếp theo là “Bệnh”, và bậc ba là “Tử”. Tuy nhiên, cũng có thể lựa chọn một cách tiếp cận ngược lại, với bậc đầu tiên là “Tử”, tiếp theo là “Bệnh” và cuối cùng là “Lão”, thay vì tuân theo trật tự tự nhiên.
Bước 4: Cách tính bậc tam cấp Sinh – Lão – Bệnh – Tử
Phương pháp để tính số bậc tam cấp trong một cấu trúc xây dựng dựa trên các nguyên tắc phong thủy, cụ thể là liên quan đến việc xác định và sắp xếp các bậc theo chu kỳ “Sinh, Lão, Bệnh, Tử”. Mục tiêu là đạt được sự cân bằng và hài hòa thông qua việc tuân thủ một số quy tắc, cụ thể:
- Trường hợp 1: Nếu lấy sân nhà làm bậc đầu tiên tương ứng với chữ “Sinh”:
Số bậc tam cấp = (Số bậc tổng cộng – 1) / 2 + 1
Ví dụ: nếu số bậc tổng cộng là 5, thì số bậc tam cấp sẽ là:
Số bậc tam cấp = (5 – 1) / 2 + 1 = 3
Như vậy, bậc tam cấp sẽ có 3 bậc, tương ứng với bậc thứ nhất là bậc “Sinh” (sân nhà), bậc thứ hai là bậc “Lão” và bậc thứ ba là bậc “Tử”.
- Trường hợp 2: Nếu tính bậc tam cấp từ bậc đầu tiên ứng với chữ “Lão”:
Số bậc tam cấp = Số bậc tổng cộng
Ví dụ: nếu số bậc tổng cộng là 5, thì số bậc tam cấp cũng là 5.
Như vậy, bậc tam cấp sẽ có 5 bậc, với bậc thứ nhất là bậc “Lão”, bậc thứ hai là bậc “Sinh”, bậc thứ ba là bậc “Lão”, bậc thứ tư là bậc “Bệnh” và bậc thứ năm là bậc “Tử”.
3 lưu ý và giải pháp liên quan đến việc xây dựng và thiết kế bậc tam cấp theo quan điểm phong thủy, nhấn mạnh việc lựa chọn số bậc và cách khắc phục khi gặp phải hạn chế về không gian:
- Khuyến nghị về số bậc: Trong phong thủy, số bậc của tam cấp không nên là số chẵn vì số chẵn được coi là mang tính âm, có thể mang lại điềm xấu. Điều này phản ánh quan niệm phong thủy rằng cân bằng giữa âm và dương là quan trọng, và các yếu tố âm (như số chẵn) nếu không được cân bằng sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến sự hài hòa và tài lộc của ngôi nhà.
- Giải pháp khi có hạn chế về khoảng cách: Nếu có hạn chế về khoảng cách giữa mặt đất và nền nhà mà buộc phải xây dựng tam cấp với chỉ 2 bậc, gia chủ có thể áp dụng một số biện pháp khắc phục. Một giải pháp là xây một bậc tam cấp duy nhất, nhưng điều này có thể không an toàn vì độ cao có thể quá lớn. Một giải pháp khác là xây thêm một bậc giả để tạo ra số lượng bậc lẻ, từ đó đáp ứng được quan điểm phong thủy về việc tránh số bậc chẵn.
- Số 5 – Sự lựa chọn tối ưu: Số 5 thường được chọn làm số bậc cho tam cấp bởi vì nó tượng trưng cho ngũ hành (Kim, Mộc, Thủy, Hỏa, Thổ), một khái niệm cốt lõi trong phong thủy thể hiện sự cân bằng và hài hòa của các yếu tố tự nhiên. Sự lựa chọn này giúp tạo ra một không gian sống hài hòa, cân bằng và thuận lợi cho việc thu hút tài lộc và may mắn.
Lưu ý khi thiết kế bậc tam cấp nhà ở
Chọn vật liệu có độ bền cao
Vật liệu sử dụng cho bậc tam cấp (còn gọi là cầu thang ngoại thất hoặc bậc thang dẫn vào nhà) có thể rất đa dạng, tùy thuộc vào thiết kế tổng thể của ngôi nhà, mục đích sử dụng và điều kiện khí hậu. Dưới đây là một số vật liệu phổ biến:
- Bê tông: Đây là vật liệu phổ biến nhất do độ bền và khả năng chịu lực cao. Bê tông có thể được sơn hoặc phủ lớp hoàn thiện khác để tăng tính thẩm mỹ.
- Đá tự nhiên: Đá granite, đá cẩm thạch, đá slate, hoặc đá vôi được ưa chuộng vì vẻ đẹp tự nhiên và độc đáo. Đá tự nhiên cung cấp vẻ ngoại thất sang trọng và độ bền cao, nhưng có thể cần nhiều công sức bảo dưỡng.
- Gạch: Gạch terracotta hoặc gạch lát có nhiều màu sắc và kích thước, cho phép linh hoạt trong thiết kế. Gạch cũng dễ dàng thay thế nếu hỏng hóc.
- Gỗ: Gỗ cung cấp vẻ ngoài ấm cúng và tự nhiên, phù hợp với các thiết kế ngoại thất gần gũi với thiên nhiên. Tuy nhiên, gỗ cần được xử lý để chống mối mọt, thối rữa và biến dạng do thời tiết.
- Kim loại: Thép không gỉ hoặc nhôm thường được sử dụng cho khung bậc tam cấp, đặc biệt khi cần độ bền và khả năng chống ăn mòn. Kim loại có thể được sơn hoặc xử lý để phù hợp với thiết kế tổng thể.
- Composite hoặc nhựa tái chế: Vật liệu này đang trở nên phổ biến hơn do độ bền và ít bảo dưỡng. Chúng cũng thân thiện với môi trường, có thể tái chế từ chất liệu nhựa, cung cấp nhiều lựa chọn về màu sắc.
Chọn màu sắc, hoa văn hài hòa
Lựa chọn màu sắc cho bậc tam cấp nên dựa trên một số yếu tố như phong thủy, kiến trúc tổng thể của ngôi nhà và mục đích sử dụng. Dưới đây là một số gợi ý để chọn màu sắc phù hợp:
Theo phong thủy
- Gia chủ mệnh Kim: Nên chọn màu sắc như nâu đất, vàng (tượng trưng cho Thổ tương sinh Kim), xám, ghi, hoặc trắng (tượng trưng cho Kim). Nên tránh màu đỏ, hồng (tượng trưng cho Hoả khắc Kim), xanh lục và tím.
- Gia chủ mệnh Mộc: Nên chọn màu xanh lục, xanh dương hoặc đen (tượng trưng cho Thủy tương sinh Mộc). Tránh màu nâu đất, vàng (tượng trưng cho Thổ khắc Mộc), trắng, ghi và xám (tượng trưng cho Kim khắc Mộc).
- Gia chủ mệnh Thuỷ: Nên chọn màu xám, ghi, trắng (tượng trưng cho Kim tương sinh Thủy), xanh dương và đen. Tránh màu hồng, vàng, nâu đất (tượng trưng cho Thổ khắc Thủy) và đỏ (tượng trưng cho Hỏa khắc Thủy).
- Gia chủ mệnh Hoả: Nên chọn màu xanh lục (tượng trưng cho Mộc tương sinh Hoả), hồng, tím hoặc đỏ. Tránh màu trắng, xám, đen (tượng trưng cho Thủy khắc Hoả), ghi và xanh dương.
- Gia chủ mệnh Thổ: Nên chọn màu đỏ, hồng (tượng trưng cho Hoả tương sinh Thổ), vàng, nâu đất. Tránh màu đen, xanh lục (tượng trưng cho Mộc khắc Thổ) và xanh dương.
Theo kiến trúc tổng thể
- Màu trắng hoặc tông màu sáng: Mang lại cảm giác sạch sẽ và rộng rãi, phù hợp với hầu hết các kiến trúc.
- Màu be hoặc màu nâu nhạt: Tạo cảm giác ấm cúng và tự nhiên, dễ dàng kết hợp với các yếu tố khác của ngôi nhà.
- Màu xám: Mang lại vẻ ngoại thất hiện đại và tinh tế, dễ dàng phối hợp với nhiều màu sắc khác.
Theo mục đích sử dụng
- Màu sắc tươi sáng: Để tạo điểm nhấn và thu hút sự chú ý.
- Màu sắc trung tính: Để tạo ra một không gian thư giãn và dễ chịu.
Chọn kiểu dáng bậc tam cấp
Việc lựa chọn hình dáng bậc cửa không chỉ nên dựa vào yếu tố thẩm mỹ trong cuộc sống hiện đại mà còn phải cân nhắc đến ảnh hưởng của nó đến năng lượng phong thủy và may mắn cho gia chủ. Mặc dù nhiều người xem nhẹ hình dáng bậc cửa, cho chúng là khối hình hộp đơn giản, nhưng thực tế chúng có thể mang lại năng lượng tích cực hoặc tiêu cực cho ngôi nhà.
Việc chọn lựa này nên phụ thuộc vào thiết kế tổng thể của ngôi nhà và cung mệnh của gia chủ, đồng thời có thể tham khảo thêm thông tin từ các bảng hướng dẫn cụ thể.
- Gia chủ mệnh Kim: Nên chọn hình chữ nhật và hình tròn. Tránh hình trụ và hình tam giác.
- Gia chủ mệnh Mộc: Nên chọn hình lượn sóng. Tránh hình chữ nhật và hình tròn.
- Gia chủ mệnh Thủy: Nên chọn hình lượn sóng và hình tròn. Tránh hình chữ nhật và hình tam giác.
- Gia chủ mệnh Hỏa: Nên chọn hình trụ hoặc hình tam giác. Tránh hình lượn sóng và hình tròn.
- Gia chủ mệnh Thổ: Nên chọn hình chữ nhật và hình tam giác. Tránh hình lượn sóng và hình trụ.
Đảm bảo vệ sinh và an toàn
Thường xuyên duy trì vệ sinh và an toàn trong quá trình thiết kế và thi công xây dựng bậc cửa, yêu cầu cả thợ xây lẫn gia chủ cần phải chú ý đến những vấn đề này. Việc này không chỉ bảo vệ con người khỏi những rủi ro tiềm ẩn trong quá trình xây dựng mà còn giúp bảo vệ môi trường xung quanh không bị tổn hại.
Duy trì vệ sinh và an toàn không chỉ giúp công trình có một nền móng vững chắc mà còn góp phần tăng cường tuổi thọ cho bậc cửa và cải thiện chất lượng tổng thể của công trình. Điều này thể hiện sự chuyên nghiệp, tôn trọng đối với môi trường làm việc và cam kết về một kết quả xây dựng bền vững.
Một số hình ảnh bậc tam cấp đẹp
Bậc tam cấp nhà cấp 4
Bậc tam cấp nhà phố
Bậc tam cấp biệt thự
Xem thêm:
Đây là những thông tin được cung cấp bởi trungnguyendesign.vn về cách xác định số bậc tam cấp theo đúng nguyên tắc phong thủy và kỹ thuật, cùng một số nội dung liên quan khác. Tuy nhiên, nội dung trong bài chỉ nên được xem như một nguồn tham khảo. Liên hệ với chúng tôi qua website trungnguyendesign.vn hoặc hotline 0823.306.222 để được hỗ trợ nhanh nhất.
