Đà kiềng là một yếu tố quan trọng trong xây dựng công trình, nhưng không phải ai cũng hiểu rõ về khái niệm này. Trong xây dựng, đà kiềng đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo tính ổn định và bền vững của ngôi nhà. Nhưng đà kiềng là gì? Trong bài viết này, hãy cùng Trung Nguyên tìm hiểu kỹ hơn về định nghĩa, vai trò và các điều cần biết về đà kiềng nhé!
Đà kiềng là gì?
“Đà kiềng” trong tiếng Anh được gọi là “Plinth beam”, đôi khi còn được gọi là “giằng cột”. Đây là một phần của cấu trúc xây dựng, giữa các chân cột (hoặc giữa chân cột và đài móng), nhằm mục đích ổn định cột, duy trì khoảng cách giữa chúng đồng thời giúp cột không bị nghiêng và hỗ trợ việc xây dựng tường.
Đà kiềng nằm ở vị trí cao hơn đài móng và được xem như một phần quan trọng của hệ thống cấu trúc chịu lực cho ngôi nhà. Khi kết hợp với các cột, đà kiềng tạo thành một khung vững chắc giúp ngăn chặn sự nghiêng lệch và tăng khả năng chịu lực cho ngôi nhà.
Vai trò của đà kiềng đối với công trình xây dựng
Đà kiềng là giữ vai trò vô cùng quan trọng và không thể thiếu trong việc ngăn chặn sự lún lệch của móng cũng như hỗ trợ các bức tường trong cấu trúc của ngôi nhà.
Ngoài ra, đà kiềng còn có một số chức năng chính như sau:
- Xác định vị trí của các chân cột, duy trì khoảng cách đồng đều và ổn định giữa chúng. Vì thế, sẽ đảm bảm rằng, trong quá trình thi công các phần trên như sàn và mái nhà, các cột sẽ không bị xê dịch hoặc thay đổi vị trí.
- Tham gia vào toàn bộ cấu trúc của ngôi nhà, chịu lực uốn và hạn chế lún lệch. Đà kiềng giúp chịu được các ứng suất do quá trình xây dựng gây ra, từ đó giảm thiểu sự lún lệch xảy ra ở bất kỳ vị trí nào của móng đồng thời, đảm bảo sự ổn định của cấu trúc trong thời gian dài sử dụng.
- Đảm bảo tải trọng cho các bức tường, giảm thiểu nguy cơ nứt tường trong suốt quá trình sử dụng. Có thể thấy, điều này vừa giúp tiết kiệm chi phí sửa chữa sau này vừa đảm bảo tính thẩm mỹ và độ bền của cấu trúc ngôi nhà.
Phân biệt đà kiềng và giằng móng (dầm móng)
Trong xây dựng, giằng móng, hay còn gọi là dầm móng, là một phần quan trọng của cấu trúc nhà, nằm ngang theo hướng ngang của công trình. Chức năng chính của giằng móng là chịu một phần lực từ các tường bao và truyền xuống móng. Vị trí cụ thể của giằng móng có thể nằm bên ngoài hoặc bên trong của cột, tùy thuộc vào vị trí tưởng cũng như cách thiết kế của công trình.
Hiện nay vẫn có nhiều người nhầm lẫn giữa đà kiềng và giằng móng. Tuy nhiên, trên thực tế, đây là hai khái niệm khác nhau, có bộ phận và vai trò khác nhau, cụ thể như sau:
- Về cấu trúc: Đà kiềng được tạo thành từ việc kết nối các cột với nhau một cách liền mạch. Trái lại, giằng móng có cấu tạo từ bê tông cốt thép, với dạng hình chữ nhật, chữ T hoặc hình thang cho thành phần của dầm móng.
- Về vị trí: Đà kiềng thường được đặt ở vị trí gần chân cột và cao hơn so với giằng móng. Trong khi đó, giằng móng thường được đặt ở bên ngoài cột, giữa hoặc ở bên trong của cột, phụ thuộc vào vị trí của tường.
- Về vai trò: Đà kiềng chủ yếu dùng để nối các chân cột với nhau, chịu tải tường ngang đưa lực về móng và thường được sử dụng để hỗ trợ đỡ tường xây. Ngược lại, giằng móng hỗ trợ việc liên kết giữa móng và các cấu trúc phía trên, làm tăng độ cứng của toàn bộ hệ thống.
- Về khả năng chịu lực: Đà kiềng có khả năng chịu lực uốn và kéo, trong khi giằng móng có khả năng giữ lực kéo và vòng.
Trong thực tế, có những trường hợp mà một công trình chỉ sử dụng dầm móng và tường được xây trực tiếp lên nó. Trong tình huống này, nhiều người cũng thường gọi dầm móng này là đà kiềng. Hoặc có thể có trường hợp chỉ có đà kiềng trong một công trình nhà cấp 4, khiến một số người gọi nó là dầm móng. Ngoài ra, ở một số công trình sử dụng cả hai loại kết cấu.
Cao độ đà kiềng bao nhiêu là chuẩn?
Cao độ của đà kiềng cần phải tuân thủ các tiêu chuẩn và được xác định dựa trên kích thước của công trình cũng như phương pháp xây dựng móng. Ví dụ, nếu móng được xây dựng bằng cừ tràm, cọc tre hoặc cọc bê tông, kích thước của đà kiềng sẽ phải điều chỉnh tương ứng. Sau đây là 2 trường hợp phổ biến khi thi công đà kiềng:
Đối với đà kiềng móng cọc cừ tràm
Thông thường, quyết định về cao độ của đà kiềng thường được đưa ra bởi các kỹ sư chuyên môn. Tuy nhiên, bạn cũng nên thảo luận với kỹ sư xây dựng để đảm bảo tính an toàn trong quá trình thi công. Cụ thể như sau:
- Cao độ của đà kiềng ở cả chiều ngang và chiều dọc đều bằng nhau và bằng cao độ của đài cọc: Thường được áp dụng ở những khu vực không có tải trọng động như xe tải đi lại. Giải pháp này có ưu điểm là dễ thi công, tạo sự kết nối mạch lạc giữa cọc, đài cọc và đà kiềng, và tiết kiệm được lượng bê tông đáng kể. Tuy nhiên, việc triển khai hệ thống cấp thoát nước có thể gặp khó khăn hơn do đòi hỏi phải đào đất sâu dưới đáy đà kiềng để lắp đặt ống thoát nước.
- Cao độ của đà kiềng ở chiều ngang bằng với cao độ của đài cọc, trong khi đáy đà kiềng ở chiều dọc bằng với cao độ của đài cọc: Thường thấy và được áp dụng trong xây dựng nhà phố. Giải pháp này giúp dễ dàng triển khai hệ thống cấp thoát nước một cách hiệu quả. Tuy nhiên, việc gia công và lắp đặt các bảng khuôn, cốt thép, đổ bê tông cho đà kiềng và các cột phải tuân thủ đúng theo các tiêu chuẩn và quy định.
Đối với đà kiềng móng đơn và móng băng
Trong trường hợp của đà kiềng móng đơn và đà kiềng móng băng, việc xác định cao độ mặt trên của đà kiềng là rất quan trọng. Thông thường, cao độ này sẽ thấp hơn mặt nền hoàn thiện khoảng từ 7 – 10cm, để dành cho việc lắp đặt các lớp bê tông nền, vữa lót và gạch nền.
Tuy nhiên, cần hạn chế việc thi công mặt đà kiềng thấp hơn và sau đó xây bó nền bằng gạch. Việc này có thể dẫn đến tình trạng nước thấm theo bó nền, ảnh hưởng đến tường phía trên và gây ra vấn đề về chất lượng và thẩm mỹ của ngôi nhà.
Kỹ thuật thi công đà kiềng chuẩn
Như đã phân tích, đà kiềng có vai trò vô cùng quan trọng, giúp đảm bảo công trình được xây dựng với tuổi thọ cao, độ bền và khả năng chịu lực tốt. Để thi công đà kiềng một cách hiệu quả, hãy thực hiện theo các bước dưới đây:
- Bước 1: Buộc thép lại để tạo thành khung và đặt vào vị trí đã được xác định trước. Đặt các vật liệu có độ dày 30mm dưới khung thép để đảm bảo độ dày của lớp bê tông bảo vệ thép.
- Bước 2: Lắp đặt khuôn đúc bê tông bằng ván gỗ và kết hợp để tạo thành hộp tập kết. Điều chỉnh khuôn đúng vị trí theo yêu cầu thiết kế và cố định khuôn bằng cây gỗ có kích thước 30mm x 50mm.
- Bước 3: Trộn và đổ bê tông vào khuôn đúc. Sử dụng đầm dùi để đảm bảo bề mặt bê tông được đầy đặn mà không có bọt khí.
- Bước 4: Sau khoảng 1 – 2 ngày, tháo khuôn theo hướng kỹ thuật đã định trước. Trong quá trình tháo dỡ, cần hạn chế làm hỏng cấu trúc của đà kiềng để đảm bảo tính nguyên vẹn và độ bền của nó.
Một số lưu ý khi thi công đà kiềng
Trong quá trình thi công đà kiềng, có một số điểm cần lưu ý để đảm bảo khả năng chịu lực và tính bền vững của công trình:
- Lớp bê tông bảo vệ cốt thép: Cần chú ý đến độ dày của lớp bê tông bảo vệ cốt thép. Đối với các khu vực thường xuyên ngập nước, lớp bê tông này có thể cần dày hơn, khoảng 5cm, để đảm bảo khả năng chống ăn mòn từ nước. Đặc biệt ở những vị trí gần biển hoặc cửa sông, nên sử dụng bê tông có phụ gia chống mặn để giảm tác động của nước mặn lên kết cấu.
- Bố trí thép cho đà kiềng: Trong trường hợp sử dụng đà kiềng và giằng móng kết hợp, đà kiềng cũng phải chịu tải trọng nén từ trọng lực các kết cấu phía trên. Do đó, cần bố trí thép cho đà kiềng ở giữa nhịp phía trên nhiều hơn so với phía dưới, để đảm bảo tính chịu lực đều và tránh hiện tượng vồng lên.
- Công tác định vị và lắp đặt ván khuôn: Cần kiểm tra kỹ lưỡng kích thước và vị trí của ván khuôn trước và sau khi đổ bê tông. Tránh tình trạng đà kiềng bị lấn sang khu vực của hàng xóm hoặc thụt vào bên trong. Việc này có thể gây ra những vấn đề phức tạp và tốn nhiều công sức cũng như chi phí để sửa chữa hoặc làm lại, đồng thời có thể gây ra tranh chấp không đáng có.
Xem thêm:
Trên đây là những thông tin giải đáp đà kiềng là gì, vai trò của đà kiềng và các thông tin liên quan. Cảm ơn bạn đã theo dõi, hẹn gặp lại ở các bài viết tiếp theo! Nếu có vấn đề cần hỗ trợ vui lòng liên hệ chúng tôi qua website trungnguyendesign.vn hoặc hotline 0823.306.222 để được hỗ trợ nhanh nhất nhé!
